رکود این روزها گریبانگیر اقتصادکشور است، پس از امضای توافق هسته ای، امیدهای بسیاری در راستای گشایش اقتصادی در میان مردم و فعالان اقتصادی پدید آمد که کارشناسان را بر آن داشت به دنبال ارائه راهکار برآیند.
به گزارش استیل ایران به نقل از اقتصادایران، کارشناسان و فعالان اقتصادی نظرها و پیشنهاداتی برای خروج از رکود دارند که مسئولین دولتی را رهنمونی برای اقدام و عملی کوتاه مدت و ضرب العجلی از شرایط دشوار کنونی جامعه و همچنین ترمیم و اصلاح اقتصاد کشور در بلندمدت است.
در این گزارش راهکارها و پیشنهادات تنی چند از اقتصاددانان، صاحب نظران و فعالان اقتصادی کشور را برای برون رفت از شرایط کنونی رکود اقتصادی می خوانیم:
تحریک تقاضا در بازار داخلی
محمد لاهوتی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران راهکار اصلی خروج از رکود را ایجاد و تحریک تقاضا و بازار دانست که می تواند موجب خروج از شرایط فریز شده کنونی که همه حوزه های اقتصادی را زمین گیر کرده است، شود.
وی به دستورالعملی از سوی بانک مرکزی اشاره کرد که در قراردادی با بانک ها مبلغی را به منظور خرید لوازم خانگی از تولید کنندگان داخلی اختصاص دهند و خریداران پس از خرید، به صورت اقساط کم بهره و یا بدون سود مبلغ را به بانک برگردانند.
رییس کنفدراسیون صادرات ایران همچنین با بیان اینکه رییس کل بانک مرکزی در جلسه مشترکی که در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، از ابلاغ دستور العمل اجرایی کارت اعتباری خرید کالا خبر داد که مشکلات شرعی آن برطرف شده و خریدار می تواند با کارت اعتباری خرید کرده و پس از 45 روز آن را پرداخت کند، تصریح کرد: اقداماتی نظیر این می توانند محرک خرید و ایجاد تقاضا در بازار شود.
مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی تهران همچنین کاهش تقاضا را از جمله مهم ترین مسائلی برشمرد که در حال حاضر رکود را دامن زده است و گفت: باید تدابیری اندیشیده شود که تقاضا افزایش یابد چه از طریق کارت های اعتباری و یا راه حل های دیگر.
حمایت از تولید داخلی
مرتضی عزتی، عضو هیئتت علمی دانشگاه تربیت مدرس راهکار اصلی خروج از رکود را حمایت از تولید دانست و افزود: این معنایش پرداخت پول به تولید کننده نیست بلکه معنایش حمایت از تولیدی است که براساس محاسبات روی کیفیت و کمیت، هدفهای رشد اقتصادی را تامین کند و باید از سرمایه گذاری در بخش تولید حمایت شود که به رشد اقتصادی، رفاه و اشتغال و کاهش تورم منجر شود.
وی مشکل اصلی اقتصاد کشور را مبنا قرارندادن علم اقتصاد در سیاست گذاریها و برنامه ریزیهای مدیران و مسئولان دولتی ذکر کرد و گفت :به همین دلیل کشور تاکنون به رشد اقتصادی که ظرفیتش را داشته، نرسیده است.
ابراهیم رزاقی، اقتصاددان در همین خصوص با اشاره به توقف اختصاص دلار ارزان به واردات به عنوان یکی از راهکارهای خروج از رکود اقتصادی، افزود:سال پیش 74 میلیارد دلار واردات کالا و خدمات به کشور داشتیم، هم اکنون 60 درصد موادغذایی از خارج کشور وارد می شود؛ در طول 25 سا ل، با واردات گسترده به کشور، به جای ایجاد 130 میلیون شغل، تنها 13 میلیون شغل ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه آنچه در این چند سال شاهد بودیم ورود بی رویه کالاهای غیرضروری مانند خودروهای لوکس میلیاردی بوده است، تصریح کرد:حتی واردات قطعه های کوچک و مونتاژ آنها در ایران هم صحیح نیست، همانطور که ما پیشرفت های بزرگی در صنایع نظامی و انرژی هسته ای داشته ایم پس در زمینه های دیگر هم می توانیم، درنتیجه مشکل در توجه نکردن و اهتمام نورزیدن به رشد صنعت داخلی است.
رزاقی همچنین به اختصاص یارانه تولید از سوی دولت به تولیدکنندگان محصولات کشاورزی به عنوان راهکار دیگر اشاره کرد و بیان داشت: به عقیده من توجه نکردن به کشاورزی داخلی، به علت مصرف شدید آب در بحران کم آبی، یک بهانه است زیرا با مجهز کردن کشاورزی کشور به تکنولوژی روز دنیا در آبیاری می توان مصرف آب را تا 90 درصد کاهش داد.
لاهوتی نیز بازنگری ساختارهای صنعتی و تولیدی و مقاوم سازی تولید داخل را از اقدامات مهمی دانست که باید در دستور کار دولت قرار گیرد و اظهار داشت :راندمان و بهره وری نیروی کار پایین است و واحدهای تولیدی با ظرفیتهای نیمه و یا حتی خالی فعالیت می کنند، نرخ بازپرداخت تسهیلات صادراتی بانکی 20 تا 28 درصد است در صورتیکه این مبلغ برای سایر رقبا در کشورهای دیگر 6 تا 7 درصد است، حمل ونقل به شدت در قیمت تمام شده تاثیر دارد و همه اینها باعث بالا رفتن قیمت تمام شده محصول می شوند و توان رقابت در بازارهای آزاد را از ما می گیرند.
وی با اشاره به اینکه اگر تولید را در کشور مقاوم سازی نکنیم در هر شرایطی تولیدات و محصولات ما قابل تهدید است، اظهار داشت: اگردر شرایط پسا تحریم فعالیت های تجاری به صورت مشترک بین شرکت های داخلی و خارجی با نظارت دولت انجام شود و با ورود تکنولوژی منجر به افزایش بهره وری شود، ورود کالاهای ایرانی به بازارهای جهانی تسهیل می شود.
اصلاح ساختاری مشکلات اقتصادی
جمشید پژویان، رییس سابق شورای رقابت با اشاره به وجود مشکلات ساختاری در اقتصاد کشور گفت: برای رسیدن به هدف رشد اقتصادی ابتدا این اشکالات باید اصلاح و برطرف شوند.
وی گفت: خروج از رکود به معنای ایجاد رشد اقتصادی است و برای ایجاد رشد اقتصادی باید موانع موجود در این مسیر برداشته شود.
پژویان پایین بودن نرخ بازده در بخش صنعت که ناشی از پایین بودن بهره وری کار و سرمایه وهمچنین تفاوت فاحش بین سود بانکی و نرخ بازده سرمایه گذاری و غیرواقعی بودن قیمت های نسبی را از جمله مشکلات اصلی برشمرد و تصریح کرد: بازده سرمایه گذاری در اقتصاد اختلاف زیادی دارد به طوریکه در بخش صنعت 6 تا 7 درصد و در بخش ساختمان 300 تا400درصد است و این در جهت دادن به سرمایه نقش دارد و در نتیجه سرمایه ها به سمت صنعت نمی روند.
ارتباط با جامعه جهانی و اتصال به بازارهای آزاد
پدرام سلطانی، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران مهم ترین اقدام دولت برای خروج از رکود فعلی را سعی در اجرایی کردن توافقات حاصل شده با گروه 1+5 دانست و افزود: خروج از تحریم و ارتباط با جامعه جهانی پیشران خوبی برای خروج اقتصاد ما از رکود است و با توجه به اینکه دولت در شرایط فعلی ابزارهای زیادی برای اعمال سیاست های انبساطی در اقتصاد ندارد، نیاز دارد که بیشتر به محرکه تعامل با جامعه جهانی تکیه کند.
مهدی جهانگیری، نایب رییس اتاق بازرگانی تهران در مورد راهکارهای خروج از رکود در شرایط کنونی پس از تحریم اظهار داشت: تصور من اینست که در فضای اقتصادی که پیش روی کشور باز خواهد شد و با سرمایه گذاری هایی که تحقق خواهد یافت، بخشی از این رکود در نتیجه اتصال به چرخه مالی دنیا حل و فصل می شود و می تواند مسیر برون رفت از رکود را تا حدی برای اقتصاد به طور کلی و واحدهای تولیدی در مرحله بعد، هموار کند.
لاهوتی هم در این خصوص گفت: اگردر شرایط پسا تحریم فعالیت های تجاری به صورت مشترک بین شرکت های داخلی و خارجی با نظارت دولت انجام شود و با ورود تکنولوژی منجر به افزایش بهره وری شود، ورود کالاهای ایرانی به بازارهای جهانی تسهیل می شود.
تامین نقدینگی و بهبود فضای کسب و کار
خوانساری، مشکل نقدینگی بنگاه ها را از مشکلات اصلی دانست که واحدهای تولیدی از آن رنج می برند و نیازمند رسیدگی است.
جهانگیری در این خصوص بیان داشت: خیلی از واحدهای تولیدی کشور امروز با بحران جدی نداشتن نقدینگی دست و پنجه نرم می کنند بایستی دولت با کوتاه کردن فرآیند طولانی و پیچیده ای که بین صندوق توسعه ملی و بانک ها وجود دارد، از طریق صندوق توسعه ملی برای تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی اقدام کند و منابع نقدینگی اینها را چه به صورت ریالی و چه به صورت تامین کالاهای اولیه به صورت ارزی را تامین کند، که این اقدام قطعا در خروج از رکود موجود تاثیرگذار است.